กิจกรรมที่ 2 ทฤษฎีการบริหารการศึกษา

ทฤษฏีการบริหารการศึกษา

มาสโลว์ แบ่งความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ออกเป็น 5 ระดับด้วยกัน ได้แก่

1.ความต้องการทางกายภาพ (Physiological Needs) หมายถึงความต้องการพื้นฐานของร่างกาย

 2.ความต้องการความปลอดภัย (Safety Needs) หมายถึง ความต้องการมั่นคงปลอดภัยทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ

3. ความต้องการทางสังคม (Social Needs) หมายถึง ความต้องการที่จะเป็นที่รักของ

 4.ความต้องการยกย่องชื่อเสียง (Esteem Needs) หมายถึง ความปรารถนาที่จะมองตนเองมีคุณค่าสูง     

5.ความต้องการที่จะรู้จักตนเองตามสภาพที่แท้จริงและความสำเร็จของชีวิต(Self–ActualizationNeeds)
    หมายถึง ความต้องการที่จะรู้จักและเข้าใจตนเองตามสภาพที่แท้จริง

มาสโลว์ตั้งสมมุติฐานเกี่ยวกับความต้องการมนุษย์ไว้ดังนี้

1. มนุษย์มีความต้องการอยู่เสมอ

2. ความต้องการที่ได้รับการตอบสนองแล้วจะไม่เป็นสิ่งจูงใจของพฤติกรรมนั้น ๆ อีกต่อไป

3. ความต้องการของมนุษย์จะเรียงกันเป็นลำดับขั้น ตามความสำคัญ

แมคเกรเกอร์ การจัดการจากพื้นฐานของบุคคลของผู้บริหารที่เกิดขึ้นในอดีต ซึ่งในทฤษฎีนี้มีหลักสำคัญ 3 ประการ คือ

1.) Individualism คือ การที่สังคมอเมริกันเป็นสังคมแบบ ปัจเจกบุคคล

2.) Short Term Employment คือ การจ้างงานในระยะสั้น คนอเมริกันมักไม่มีความผูกพันในครอบครัว

3.) Individual Decision Making สูง มีความมั่นใจในการตัดสินใจ กล้าตัดสินใจ

วิลเลี่ยม โอชิ มองเห็นข้อดีและข้อเสียของ 2 ทฤษฎีตัวอย่างซึ่งเป็นแนวคิดของการบริหารจัดการเชิงจินตนาการ โดย

1.) ใช้วิธีแบบ Long Term Employment หรือการจ้างงานระยะยาวขึ้น ซึ่งเป็นทางสายกลาง

2.) ประการที่สอง ที่เรียกว่า Individaul Responsibility คือ จะต้องมีความรับผิดชอบส่วนบุคคล

3.) และประการที่ 3 คือ ต้องมี Concential Decision Making คือ การตัดสินใจต้องทำเป็นทีม

การจัดการ (Managerial activities) ซึ่งประกอบด้วยกิจกรรมห้าอย่างคือ

1. การวางแผน(Planning)                                                
2. การจัดองค์การ(Organizing)

3. การบังคับบัญชา หรือการสั่งการ (Commanding)  
4. การประสานงาน (Coordinating)

5. การควบคุม (Controlling)

อังริ ฟาโยล (Henri Fayol) หลักการจัดการ 14 ประการ (Fayol's Fourteen Principles of Management) 

ซึ่งมีดังต่อไปนี้ คือ

1. การจัดแบ่งงาน (division of work)  
2. การมีอำนาจหน้าที่ (authority)

3. ความมีวินัย (discipline)                        
4. เอกภาพของสายบังคับบัญชา (unity of command)

5. เอกภาพในทิศทาง                                
6. ผลประโยชน์ของหมู่คณะจะต้องเหนือผลประโยชน์ส่วนตน

7. มีระบบค่าตอบแทนที่ยุติธรรม           
 8. ระบบการรวมศูนย์ (centralization)

9. สายบังคับบัญชา (scalar chain)         
10. ความเป็นระบบระเบียบ (order)

11. ความเท่าเทียมกัน (equity)               
12. ความมั่นคง และสามัญฐานะของบุคลากร

13. การริเริ่มสร้างสรรค์ (initiative)       
14. วิญญาณแห่งหมู่คณะ (esprit de corps)

แมกซ์ เวเบอร์ (Max Weber) โดยสรุปแล้วแนวคิดการจัดองค์กรของเว็บเบอร์มี 6 ประการมีดังนี้ คือ

1. องค์การต้องมีการจัดแบ่งงานออกเป็นส่วนๆ

2. องค์การนั้นต้องมีสายบังคับบัญชาตามลำดับชั้น ( Authority Hierarchy)

3. ระบบการคัดเลือกคนนั้นต้องกระทำอย่างเป็นทางการ ( Formal Selection)

4. องค์การต้องมีระเบียบ และกฏเกณฑ์ (Formal Rules and Regulations)

5. ความไม่เลือกที่รักมักที่ชัง ( Impersonality)

6. การแยกระบบการทำงานออกเป็นสายอาชีพ (Career Orientation) Luther Gulick : POSDCORB

Luther Gulick   กิจกรรม 7 ประการมีดังนี้

               P คือการวางแผน (planning) หมายถึงการกำหนดเป้าหมายขององค์การว่าควรทำงาน

              O คือการจัดองค์การ (organizing) หมายถึงการจัดตั้งโครงสร้างอำนาจอย่างเป็นทางการภายในองค์การ

              D คือการสั่งการ (directing) หมายถึง การที่หัวหน้าฝ่ายบริหารมีหน้าที่ต้องตัดสินใจอยู่ตลอดเวลา

              S คือการบรรจุ (staffing) หมายถึง หน้าที่ด้านบริหารงานบุคคลเพื่อฝึกอบรมเจ้าหน้าที่

              CO คือการประสานงาน(co-ordinating) หมายถึง หน้าที่สำคัญต่าง ๆ ในการประสานส่วนต่าง ๆ

              R คือการรายงาน (reporting) หมายถึง การรายงานความเคลื่อนไหวต่าง ๆ ในองค์การให้ทุกฝ่ายทราบ

เฟรเดอริค เฮิร์ซเบอร์ก (Frederick Herzberg)ได้ผลสรุปว่าแรงจูงใจของมนุษย์จะประกอบด้วย 2 ปัจจัย คือ1.ปัจจัยภายนอก(Hygiene Factors) ได้แก่

* นโยบายขององค์กร * การบังคับบัญชา * ความสัมพันธ์กับหัวหน้างาน * สภาพแวดล้อม/เงื่อนไขในการทำงาน * ค่าจ้าง/เงินเดือน/สวัสดิการ * ความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน

2. ปัจจัยภายใน(Motivation Factors) ได้แก่

* การทำงานบรรลุผลสำเร็จ* การได้รับการยอมรับ* ทำงานได้ด้วยตนเอง* ความรับผิดชอบ* ความก้าวหน้าในงาน* การเจริญเติบโต

นอกจากนี้เฮิร์ซเบอร์กยังบอกอีกว่า

1.องค์กรควรจะให้คนทำงานที่ท้าทายอย่างเต็มความสามารถ

2.พนักงานที่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและเต็มความสามารถ

 3.หากงานไม่มีความท้าทาย

ปรัชญาการบริหารของเทย์เลอร์ได้แก่

1.ทำการศึกษางานแต่ละส่วนด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์และพัฒนาวิธีการที่ดีที่สุด

 2.ใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์ในการคัดเลือกและการฝึกอบรมพนักงานและมอบหมายความรับผิดชอบ

 3. มีการประสานงานกันอย่างใกล้ชิดระหว่างผู้บริหารและพนักงาน

4. แบ่งงานและความรับผิดชอบในงานเป็นส่วนต่าง ๆ

  

                มโนทัศน์เกี่ยวกับการบริหารการศึกษา

ความเป็นมาและพัฒนาการบริหาร

          การบริหาร  เริ่มใช้เมื่ออาณาจักรโรมันล่มสลายโดยกลุ่มนักรัฐศาสตร์ซึ่งเรียกตัวเองว่า “Cameralists”ให้คำจำกัดความ  การบริหาร  หมายถึง  การจัดการหรือควบคุมกิจการต่างๆ 

   การบริหารการศึกษา  หมายถึง  กิจกรรมต่างๆ  ที่บุคคลหลายคนร่วมกันดำเนินการ 

ปรัชญาของการศึกษามีอยู่  13  ประการ  คือ

1.ผู้บริหารต้องใช้ความฉลาดไหวพริบมาใช้แก้ปัญหาต่างๆ

2. ผู้บริหารต้องเปิดให้คนจำนวนมากเข้าร่วมในการทำงาน

3.ผู้บริหารต้องเคารพความเป็นคนของแต่ละคน

4.ผู้บริหารต้องยึดเป้าหมายของการศึกษาเป็นหลักการบริหาร

5.ผู้บริหารต้องถือว่าตนเป็นผู้ประสานประโยชน์

6.ผู้บริหารต้องเปิดโอกาสให้คนเข้าพบทำความเข้าใจกันได้ทุกเมื่อ

7.ผู้บริหารต้องถือว่าตนเป็นผู้นำ

8. ผู้บริหารต้องถือว่าตนเองคือนักศึกษาผู้ยึดมั่น

9. ผู้บริหารต้องเสียสละทุกอย่าง

10. ผู้บริหารจะต้องประสานงาน

11.ผู้บริหารจะต้องบริหารงานอยู่เสมอ

12. ผู้บริหารต้องเคารพในวิชาชีพของการบริหาร

13.ผู้บริหารต้องขวนขวายหาความรู้ใส่ตนอยู่เสมอ  และแสวงหาความชำนาญ